DE PARKBOSBRUGGEN = VOLTOOIING NABIJ!
Op zondag 27 mei 2018 worden de bruggen ingehuldigd
De 2 Parkbos fietsbruggen, één over de E40, één de R4 en de Ringvaart, zijn respectievelijk in september en november 2017 gelegd.
De fietsbrug boven de E40 is 138 meter lang en bestaat uit een betonnen brugdek, steunend op stalen kokers. De aanloop naar de brug vertrekt aan de hoek Rijvisschestraat / Oude Spoorweg. De aanloopstrook is ± 400 meter lang. Daar zal naast het fietspad een picknickplaats aangelegd worden in halfverharding. De brug overspant de E40 om aan de overzijde, via een spiraalhelling, te landen in de Leebeekstraat. De spiraalhelling telt 2 lussen, een unicum in Vlaanderen.
De stalen fietsbrug boven de Ringvaart heeft een totale lengte van 136 meter en rust met steunbenen in de oevers van de Ringvaart. Deze laatste brug verbindt de Leebeekstraat in Zwijnaarde met de De Pintelaan in Gent.
De bruggen zijn ± 3,5 meter breed, wat toch vrij smal is.
De werken, die begonnen zijn in december 2016, gaan in de eerste maanden van 2018 de laatste rechte lijn in. Op zondag 27 mei 2018 – op de dag van het park – worden de bruggen feestelijk ingehuldigd.
Het idee
Het begon in maart 2009 met een “verantwoordingsnota fietsbruggen oude spoorwegbedding.” Op 29 april 2009 ondertekenden het Gewest, de Provincie, Waterwegen en Zeekanaal, de Stad Gent, de gemeente De Pinte en de gemeente Sint-Martens-Latem een overeenkomst voor de aanleg van een fietsverbinding over de E40 en over de Ringvaart/R4 als missing link voor de realisatie van een langzaam verkeersas op de oude spoorweg Gent – De Pinte. Op 30 april 2009 stond het nieuws in de krant. Wijlen Gouverneur André Denys was de bezieler, maar de Stad Gent was “de piloot” van dit project.
Het protest
Op 1 december 2009 starten bewoners van de Leebeekstraat, het Maaltepark en de Maaltemeers de actiegroep “2 bruggen te veel”. De bruggen, die vlakbij het beschermde monument Maaltepark gepland zijn, trekken een fietsostrade door rustige woonwijken. Dit gaat ten koste van het aanwezige groen en ten koste van de privacy van de bewoners.
Het fietspad zelf vinden zij een goed en lovenswaardig idee. De bezwaren gaan enkel over de laatste 800 meters van de ca. 5 kilometer lange spoorwegfietsroute. De tegenstanders stellen een (volgens hen) beter en ontegensprekelijk veel minder duur alternatief voor. Vanuit De Pinte, vanaf de Klossestraat, loopt het alternatief tracé iets westelijker dan de oude spoorweg. De doorgang onder de E40 wordt met dit alternatief gerealiseerd waar de Rijvisschestraat ter hoogte van de Putstraat eindigt. In St-Denijs-Westrem loopt de fietsroute verder via de Drie Koningenstraat, die zo ongeveer rechtover het Belfius-kantoor (en in de schaduw van de KBC-toren), uitkomt op de Kortrijksesteenweg. Van daar loopt de fietsroute naast de steenweg naar de Sterre.
De onderdoorgang is met dit voorstel slechts ca. 50 meter lang. De twee bruggen tezamen, inclusief hellingen, hebben een lengte van ongeveer 850 meter. Wat de kostprijs betreft is het verschil gigantisch. De tunnel had maar een fractie gekost in vergelijking met de bruggen. Het alternatief voorstel had één nadeel. Van de Drie Koningenstraat is het 1,4 kilometer fietsen tot aan de Sterre langs een hoofdas voor het gemotoriseerde verkeer (nl. de drukke Kortrijksesteenweg / N43). Het voorstel voorzag wel in het heraanleggen van het fietspad (inclusief het gedeelte over de Maaltebrug), maar de bedoeling was ontvlechten: dit is kiezen voor een fietsroute die een totaal ander tracé volgt dan het gemotoriseerd verkeer. Met de 2 fietsbruggen komt dit “ontvlecht” tracé uit in de De Pintelaan, daar waar de brug eindigt (of begint) tegen de R4-Binnenring. Van daar is het slechts 700 meter fietsen tot De Sterre. Het verschil is dus ook 700 meter (1,4 km – 700 m). Met de 2 fietsbruggen loopt de fietsroute 700 meter minder ver naast een verkeersas voor gemotoriseerd verkeer. Of de voorstanders van de bruggen het verschil van 700 meter de moeite vinden om er miljoenen euro’s aan te besteden, is niet bekend. Het alternatief tracé werd immers nooit onderzocht. En precies de pertinente weigering om hun voorstel te onderzoeken, zorgde voor ongenoegen en frustratie bij de tegenstanders van de bruggen, die consequent spreken van een prestigeproject, geldverspilling en blunderbruggen.
Zij voeren een juridische strijd tegen de stedenbouwkundige vergunning(en). Er loopt nog steeds een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. In een tussenarrest oordeelde deze Raad dat de vergunning onwettig is omdat er toelating werd verleend om te bouwen binnen de zone van 10 meter naast de E40, wat niet kan. De Stad Gent heeft hiertegen een cassatieberoep ingesteld bij de Raad van State, waardoor er pas een definitief arrest kan worden geveld over deze Parbosbruggenvergunning na de verkiezingen van 14 oktober 2018.
Meer hierover leest u op: http://www.2-btv.tk en in De Kiosk nr 32 (december 2014) en de nrs. 33, 34, 35 en 36 (de 4 nummers van 2015).
Het ontwerp
De ontwerper van de bruggen werd gezocht via de Open Oproep-procedure van de Vlaamse Bouwmeester. Dit is een architectuurwedstrijd waarbij niet wordt omschreven welke brug men wou, maar wel wat de bedoeling is en welke kwaliteit wordt verwacht. 88 architectenbureaus schreven zich in. 5 bureaus mochten in oktober 2010 hun concept ontwerp voorstellen aan een jury. Na een onderhandelingsfase gunde het Gentse schepencollege op 14 april 2011 de opdracht aan het architectuur- en ingenieursbureau Greisch uit Luik. In De Kiosk nr. 18 (juni 2011) verscheen een artikel over dit ontwerp onder de titel “Sterk, sober en slank”.
De kostprijs
In 2015 werd de totale kostprijs van de 2 fietsbruggen (inclusief studiekosten) geraamd op 4,2 miljoen euro. Begin 2017 werd de prijs al geraamd op 5 miljoen euro.
De kosten worden +/- als volgt verdeeld:
het Vlaamse Gewest: 80%
de Provincie Oost-Vlaanderen: 7%
de Stad Gent: 7%
de gemeente De Pinte: 3%
de gemeente Sint-Martens-Latem: 3%
De informatieavond
Op 7 november 2016 werd door de Stad Gent een informatieavond georganiseerd in het instituut Bert Carlier. Over deze avond is een verslag te vinden in De Kiosk nr. 40 (december 2016)
Meer hierover leest u op:
Naamgeving Parkbosbruggen
Bevraging
Het zou goed zijn moesten deze “kunstwerken” tegen 27 mei, datum van de inhuldiging, ook officieel een naam hebben.
Om de stedelijke diensten daarbij te helpen stelt Arthur De Decker voor dat de lokale bevolking nu reeds zijn voorstellen voor brugnamen zou bekend maken en dit vóór dat de gemeenteraad de principiële voorstellen van de stadsdiensten goedkeurt en voor advies voorlegt aan het Zwijnaardse Cultuurplatform.
Hierbij alvast de verschillende alternatieve voorstellen van Arthur voor deze gecontesteerde wandel- en fietsbruggen, in alfabetische volgorde en met korte verantwoording van hem:
Bert Servaesbrug. Deze beeldhouwer, °Gent 1909, + 1994, niet te verwarren met de schilder Albert Servaes (°Gent 1883- +Luzern 1966), woonde en werkte in de nabije Maaltemeers van 1937 tot 1988. Hij kreeg zijn opleiding aan de Academie te Gent van Frans De Boever en Geo Verbanck. Dat hij een uitstekend steenkapper was blijkt uit het feit dat hij de praktische uitvoerder was van Geoges Minne's meesterwerken. In 1946 werd hij leraar in de beeldhouwklas KASK Gent en later ook in de Academie te Eeklo. Eén van zijn studenten was Walter De Buck. Hij werd op TRACKZ 2014 nog geëerd door een retrospectieve tentoonstelling in de Zwijnaardse bibliotheek waar men zijn figuren, portretten en composities kon bewonderen. Zie: http//www.bloggen.be/tony1342 .
Blunderbrug-Noord en/of Blunderbrug-Zuid: verwijst naar de te verwachten vermelding van deze bruggen in het blunderboek met nutteloze infrastructuurwerken.
Karel van de Woestijnebrug: de schrijver Karel van de Woestijne woonde van 1925 tot 1929 in het huis La Frondaie (Frans voor loofgaarde), toen Oude Ijzerenweg 2, heden Leebeekstraat 10. Aan dit huis, waar de schrijver overleed op 24 augustus 1929, werd in 2009 een bronzen buste van de beroemde auteur opgericht en organiseert het Herdenkingscomité Karel van de Woestijne in Zwijnaarde er sedertdien jaarlijks op 24 augustus een bloemenhulde op een tiental meter afstand van de spiraalbrug. Door de toevoeging “-brug” is er geen verwarring mogelijk met de net over de Ringvaart gelegen Karel van de Woestijnestraat.
Leebeekbrug-Noord en/of Leebeekbrug-Zuid: want gelegen in de Leebeekstraat. Deze straatnaam verwijst naar de beek met die naam die de straat kruist en nu uitmondt in de Ringvaart. Deze beek maakte sedert de 15de eeuw deel uit van de Rietgracht rond Gent die het stedelijk rechtsgebied afbakende en daar de grens vormde tussen Gent en Zwijnaarde. Lee komt van het Middelnederlandse “lede” en betekent “geleide waterloop”.
Loofgaardebrug: Nederlands voor La Frondaie. Zie Karel van de Woestijnebrug voor verantwoording Het is ook gepaste verwijzing naar het groene Parkbos…
Oudespoorwegbrug-Noord en/of Oudespoorwegbrug-Zuid. Van 1839 tot 1912 was het huidige straattracé van de Leebeekstraat onderdeel van de spoorlijn van Gent-Zuid naar Kortrijk. Nu nog heet de trage weg tussen de E40 en Rijvisschestraat en tussen Rijvisschepark en Klossestraat/Hemelrijkstraat, aangelegd op de oude spoorwegberm “Oudespoorweg”.
Parkbosbrug-Noord en/of Parkbosbrug-Zuid: want deze bruggen leiden naar het Parkbos in de maak.
Portaalbrug: wegens gelegen naast het Maaltebruggepark dat ooit zou dienst doen als één van de portalen (=toegangspoorten) naar het Parkbos.
Rockelfingbrug: het Zwijnaardse deel van de Leebeekstraat en de Oudespoorweg heette op voorstel van de volkskundige Joseph Vermeulen tijdens WOII, toen Zwijnaarde even deel uit maakte van Groot Gent, een tijdje Rockelfinglaan, een verwijzing naar de familie Rockelfing die van de 16de tot de 18de eeuw eigenaar was van het Rijvisschekasteel. Dit kasteel ligt naast de Rijvisschestraat waar deze brug dus naar toe leidt.
Rijvisschebrug: het kasteel Rijvissche is één van de oudst bewaarde kasteeltjes rond Gent opklimmend tot de 11de-12de eeuw met deels behouden middeleeuws verdedigingssysteem De naam verwijst naar de familie Rijvissche, de oudst gekende eigenaar, een aanzienlijke Gentse familie die in de 13de-14de eeuw verschillende hoge ereposten bekleedde in de stad , samen met de Borluut, Utenhoves, Vaernewijck e.a..De nieuwe brug over de E40 leidt naar Rijvisschestraat en Rijvisschepark en daar de brug naar noemen is dus handig en bevordert de inburgering van de naam.
Spiraalbrug: verwijst naar de spiraalvormige oprit naar de brug over de E40. De kans is groot dat deze naam zelfs spontaan zal worden gegeven moest hij niet officieel worden toegekend.
Stoomtrambrug-Noord en/of Stoomtrambrug-Zuid: Nadat de spoorlijn naar Kortrijk in 1910 werd verlegd naar Sint-Denijs-Westrem, werd de oude spoorwegberm (zie hoger) gerecycleerd door de buurtspoorwegen en tufte er tussen 1912 en 1934 door de huidige Leebeekstraat een stoomtram naar Merelbeke en Geraardsbergen via het tracé van de huidige Tramstraat en het dorp Zwijnaarde. Van 1934 tot 1954 werd die stoomtram vervangen door een mazouttram. Niets in Zwijnaarde herinnert er nu aan dat die stoomtram hier ooit reed. De Parkbosbruggen kunnen dit goed maken.
Tureluursbrug: deze ludieke benaming verwijst naar de unieke dubbele spiraalvormige afdaling van de brug over de E40 naar de 7 meter lager gelegen Leebeekstraat. Door de vele bochten en wisselende zichten zullen de naar beneden crossende fietsers er draaierig (=tureluurs) van worden.
Laat op hoplr weten welk van deze voorstellen uw voorkeur krijgt. Of klik op de knop hieronder en stem online. Er zijn 2 bruggen, dus stem a.u.b. voor 2 voorstellen !!
Ook uw eigen voorstel is uiteraard nog welkom.
Wie weet staat het stadsbestuur open voor inbreng van de bevolking…